سرطان سرویکس(دهانه رحم):

سرطان دهانه رحم بعنوان یک سرطان شایع در بین زنان باعث نگرانی شده است. این سرطان دومین سرطانی است که علت مرگ و میر در زنان محسوب می شود. امروزه تعداد زیادی از زنان جهان با این بیماری برخورد می کنند.

این سرطان به دو علت بیش از حد مورد توجه می باشد:

  • این سرطان با انجام غربالگری  طبق دستورالعملها ،یک سرطان قابل پیشگیری می باشد.
  • در صورت درگیر کردن اعضای مجاور و  سایر قسمتهای دستگاه تناسلی، بعلت تشخیص دیر هنگام، درمان با جراحی مقدور نمی باشد و بیمار کاندید پرتو درمانی می گردد.

سرطان دهانه رحم چیست؟

دهانه رحم انتهایی ترین بخش رحم است که به داخل واژن زن باز می شود. و از طریق آن خروج خون قاعدگی و زایمان جنین صورت می گیرد. این قسمت از رحم از طریق واژن در معرض عفونتهای مختلف از جمله تماس با ویروس HPV … قرار می گیرد و می تواند بر اثر این عفونت ها و یا آسیبهای دیگری که به دهانه رحم وارد می گردد در سلولهای این ناحیه تغییرات سرطانی رخ بدهد. بدلیل اینکه بافت واژن قابل اتساع می باشد، ضایعات سرویکس بدون وجود محدودیت فضا و یا ایجاد اثر فشاری می توانند به رشد خود ادامه دهند که در این حالت، گسترش به بافتهای اطراف مانند مثانه، رکتوم و سایر قسمتهای دستگاه تناسلی صورت می گیرد و اغلب بیمار در مراحل پیشرفته غیرقابل جراحی به پزشک مراجعه می کند.

این بیماری در مراحل ابتدایی با جراحی بطور کامل قابل درمان است چنان که دکتر مریم معتمدی نسب متخصص آنکولوژی زنان، توصیه اکید دارند در صورت مشاهده اولین نشانه های غیر طبیعی در اندام تناسلی خود به متخصص مراجعه نمایید تا با معاینه از سلامت خود مطمئن شوید. در صورت تشخیص سرطان سرویکس در مراحل ابتدایی ،روشهای جراحی متنوع تر خواهند بود و درمان نتیجه بیشتر و بهتری خواهد داشت.

چرا سرطان دهانه رحم!

شاید با نام HPV یا همان زگیل تناسلی آشنایی داشته باشید. درصد بالایی از آلودگی با این ویروس توسط سیستم ایمنی فرد پاکسازی می شود. اما در صورنت عفونت پایدار به انواع پرخطر HPV ، فرد در معرض خطر سرطان دهانه رحم  قرار می گیرد به طوری که تخمین زده می شود تا حدو ۹۰ درصد کانسر سرویکس در افراد جوان و میانسال وابسته به این عفونت می باشد.معمولا بیمارانی که آلودگی به عفونت HPV بخصوص انواع پرخطر را دارند از وجود آن ناآگاه اند و این بی اطلاعی  باعث می شود این عفونت پایدار شود و باعث ایجاد تغییرات پیش سرطانی یا سزطانی سلول های دهانه رحم شود. البته شایان ذکر است ویروس HPV همیشه خطرناک نیست و تنها عامل موثر در ایجاد کانسر سرویکس نمی باشد.

دیگر عوامل موثر در ایجاد کانسر سرویکس عبارتند از:

  • مصرف دخانیات (هم بصورت مستقیم و هم بصورت غیر مستقیم بعنوان یک عامل موثر در پایدار شدن عفونت  hpv )
  • استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی که بیش از اندازه مصرف شود. (معمولا بیش از ۵ سال اعلام می شود. )
  • افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند و یا شریک جنسی خودشان با افراد مختلف رابطه جنسی دارد .
  • خانم هایی که اصلا باردار نشده اند.
  • و …

چرا این سرطان خطر ناک است ؟

این سرطان به خاطر اینکه تا زمان گسترش به قسمت های مختلف بدن مانند ریه ، روده و اندام های مجاور، بدون علائم است و بیمار متوجه چنین مشکلی نمی شود، خطرناک است و نیاز است بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

مراحل گسترش سرطان دهانه رحم:

مرحله 1: توده های سرطانی تنها در ناحیه دهانه رحم وجود دارند.

مرحله 2: سلول های سرطانی تا  رحم گسترش پیدا کرده اند.

مرحله 3: بیماری از رحم و دهانه رحم فراتر رفته ؛ اما همچنان در محدود لگن قرار دارد.

مرحله 4: سرطان از محدوده لگن خارج شده و دیگر نقاط بدن مانند ناحیه شکمی ، مثانه و کشاله ران را نیز درگیر کرده است.

علائم سرطان دهانه رحم:

  • لکه بینی بعد از نزدیکی
  • خونریزی غیر طبیعی از واژن(خونریزی های غیر طبیعی به دلایل مختلفی رخ می دهد اما باید جدی گرفته شود تا اگر به خاطر مشکلات دهانه رحم است ، زودتر بررسی های لازم انجام شود.)
  • وجود توده در واژن
  • ترشحات چرکی فراوان و بدبو (همه خانم ها روزانه ترشحاتی دارند که به طور طبیعی از واژن خارج می شود اما اگر این ترشحات از حالت طبیعی خارج شود باید پیگیری شود . ترشحات طبیعی، بدون رنگ بوده و رنگ روشنی دارند.)
  • وجود درد در ناحیه شکمی
  • درد در رابطه جنسی و هنگام دخول (دیس پارونی دلایل زیادی دارد مانند عفونت و بیماری های جنسی ، اما یکی از مهمترین دلایل شروع آن در سنین یایسگی، وجود سرطان دهانه رحم با انتشار  به فورنیکس ها و قسمت فوقانی واژن  است.)
  • در موارد پیشرفته وجود خون در ادرار یا مدفوع و مشکل  و درد در حین ادرار کردن و مدفوع کردن
  • موارد دیگر از جمله خستگی زیاد، احساس درد در لگن، کمر درد و … نیز مشاهده می شود که عمومیت کمتری دارند.

تشخیص سرطان دهانه رحم

اگر متخصص زنان  گمان کند که شما به سرطان دهانه رحم مبتلا هستید ، ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می دهد ، و سوابق پزشکی شما را بررسی می کند. همچنین نواحی دهانه رحم ، واژن ،پرینه و ولو  را معاینه می کند.

در صورت وجود تغییرات سرطانی در  دهانه رحم چطور می توان به تشخیص درست رسید؟

این سوال مهمی است که همه زنان جامعه با آن مواجه هستند.باید گفت که برای تشخیص سرطان دهانه رحم، روش های مختلفی وجود دارد که متخصص زنان انجام آن را توصیه می نمایند و غربالگری سرطان دهانه رحم را پیشنهاد می دهند. مهم ترین این روشها عبارتند از:

  1. تست HPV : در حال حاضر روش غربالگری ارجح برای بررسی سرطان دهانه رحم ،انجام تست HPV می باشد.
  2. تست پاپ اسمیر: یک تست غربالگری دهانه رحم در تمام دنیا می باشد.در این آزمایش تشخیصی با بررسی نمونه بدست آمده از دهانه رحم ،سلول های این منطقه مورد بررسی قرارا می گیرند و سلولهای غیر طبیعی  شناسایی می شوند.
  3. کولپوسکوپی: یک روش بسیار موثر و مفید در تشخیص ضایعات پیش سرطانی و سرطانی دهانه رحم می باشد  که با استفاده از دستگاه کولپوسکوپ  انجام میشود.به کمک لنز کولپوسکوپ کل منطقه سرویکس  با بزرگ نمایی چند برابر بزرگ تر دیده می شود که باعث می شود موارد مشکوک بهتر و واضح تر مشاهده شوند. معمولا اگر جواب  تست پاپ اسمیر از نظر تغییرات بدخیمی مثبت باشد و یا تست HPV پرخطر بیمار مثبت گردد پزشک بررسی با کولپوسکوپ را توصیه می کند.

درمان سرطان دهانه رحم

درمان سرطان می تواند بر اساس مرحله سرطان در زمان تشخیص، متفاوت باشد. جراحی یکی از انواع درمان است که در مراحل ابتدایی به روشهای مختلف قابل انجام است و وسعت جراحی از برداشتن یک قسمت از دهانه رحم تا برداشتن رحم،بافت اطراف رح،تخمدان ها و بافت سرطانی متغییر است.

در مراحل پیشرفته(مانند توده های بزرگتر از 2 سانتیمتر یا درگیری اعضاء مجاور …) جراحی قابل انجام نمی باشد و بیمار با روش پرتو درمانی و گاها افزودن شیمی درمانی به پرتو درمانی ،ددرمان می شود .

کلام آخر

مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی بین خانم ها شایع است و عمدتا با مراقبت و یا پیگیری به موقع قابل درمان است .اما آنچه که در بین خانم ها کم تر دیده می شود اهمیت دادن به خود است که معمولا نسبت به خود بی توجه هستند و بیماری های خود را جدی نمی گیرند. با توجه به موارد گفته شده هشدار جدی برای بانوان افزایش آگاهی و درمان به موقع است که تنها با توجه به علائم قابل انجام است.


متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ اونکولوژی زنان

متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ اونکولوژی زنان

متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ اونکولوژی زنان