دکتر مریم معتمدی نسب فلوشيپ اونکولوژی و جراح سرطان زنان

نویسنده: مدیر

  • سرطان تخمدان

    سرطان تخمدان

    سرطان تخمدان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود،به تنهایی  با جراحی قابل درمان می باشد.اما در مراحل پیشرفته،علاوه بر جراحی نیاز به شیمی درمانی وجود دارد که بر حسب شرایط بیمار و مرحله بیماری،قبل یا بعد از جراحی انجام می شود و بعد ازاتمام شیمی درمانی جهت پیشگیری از عود ، داروی خوراکی برای طولانی مدت تجویز می گردد.با معالجه و بهبود سرطان، بسیارى از زنان مى‏توانند زندگى طولانى و رضایت‏بخشى داشته باشند و علایم بیمار کاهش می یلبد و یا برطرف می گردد.

    سرطان تخمدان‏:

    وقتى یک گروه از سلول‏هاى بدن تحت تاثیر ژنتیک و یا تغییرات محیطی (ناشی از مواد شیمیایی وسموم  موجود در مواد خوراکی یا آلاینده های هوا و محیط زیست…)بصورت نابهنجار و خارج از روند طبیعی سلولهای بدن رشد مي کنند و از کنترل خارج مي ‏شوند در نهایت توده ه‏ايي  را تشکیل مي‏دهند که به آن تومور مى‏گویند و  سرطان به وجود مى‏آید.
    سه نوع سرطان تخمدان وجود دارد:

    1. سرطانهای  اپی تلیال تخمدان که بیشتر در سنین بالای 56 سال شیوع دارند
    2. سرطانهای وابسته به سلولهای ژرم سل، که بیشتر در دوره قبل از بلوغ تا حدود 20 سالگی رخ می دهند.اغلب سرطانهای این گروه ترشح هورمون دارند و با علایمی مثل بلوغ زودرس،خونریزی غیر طبیعی،درد شدید و ناگهانی شکم و… تطاهر می یابند.
    3. سرطانهای استرومال و سکس کورد که این گروه نیز اغلب مربوط به دوره میانسالی به بعد می باشند.از این دسته تومور گرانولوزاسل شایعترین نوع است.بعضی از سرطانهای این دسته هورمون ترشح می کنند و بعضی بدون ترشح هورمون هستند.

    سرطانهای دسته 2 و 3 نسبت به دسته اول در مجموع شیوع کمتری دارند.

    گزارش پاتولوژی تخمدان می تواند بصورت ضایعات:
    – خوش‏خیم (تومور خوش‏خیم یا بدون سرطان)
    – بوردرلاین (مرزی یا کمى بدخیم)
    – بدخیم (یا سرطان)

     مهم‏ترین عواملى که بر نوع درمان و نتیجه نهایی سرطان تخمدان‏ اثر مى‏گذارند،عبارتند از:

    • وسعت درگیری تخمدانها و میزان انتشار تومور(مرحله تومور در زمان تشخیص بیماری)
    • نوع پاتولوژی تومور
    • آیا مى‏توان تومور را به طور کامل به وسیله عمل جراحى اولیه از بین برد .
    • نیاز به شیمی درمانی قبل از جراحی اولیه

    مراحل سرطان:‏

    سرطان تخمدان مى‏تواند در رحم یا شکم (حفره صفاقى) و یا گروههاى لنفى داخل شکم پخش شود. بر خلاف سایر سرطان‏ها به ندرت داخل جریان خون مى‏شود. به مقدار گسترش سرطان در زمان تشخیص مرحله سرطان مى‏گویند. این مراحل عبارتند از:
    مرحله اول – فقط یک یا دو تخمدان درگیر هستند.
    – مرحله دوم – تومور به  رحم و سایر اعضاء لگنی گسترش یافته است.
    – مرحله سوم – تومور در داخل شکم پخش شده‏ و یا غدد لنفاوی درگیر هستند.
    – مرحله چهارم – متاستاز دوردست سرطان وجود دارد مثل درگیری ریه و قفسه سینه.

    درمان‏:

    درمان اصلی جراحى می باشد که بصورت اولیه یا ثانویه(بعد از انجام 2 تا 4 دوره شیمی درمانی) می باشد.به دنبال آن بر حسب نتیجه پاتولوژی نیاز به شیمى ‏درمانى  و نوع داروی شیمی درمانی مشخص می شود.

    جراحى موفقیت‏ آمیزترین معالجه براى سرطان تخمدان مى‏باشد. در خلال جراحى تمام تومور(رحم،تخمدان دو طرف،اومنتوم  و تمام اعضاء درگیر برداشته مى‏شود (Debulking).کل بافت تومورال براى بررسی  به بخش پاتولوژی (آسیب‏ شناسی) فرستاده مى‏شود .

    براى تومورهایى که در درجه و مرحله اولیه هستند و کاملاً برداشته شده ‏اند، عمل جراحى، سرطان را معالجه مى‏کند و ممکن است معالجه دیگرى لازم نباشد.

    اما در اغلب مواقع به علت مراجعه دیر هنگام بیماران، بیشتر افراد بعد از عمل جراحى نیاز بهدرمان لضافی بصورت شیمی درمانی دارند.

    ‏

    در شیمى‏ درمانى با استفاده از داروهای شیمی درمانی قوی ، سرطان معالجه مى‏شود. بعضى وقت‏ها قبل از جراحى،نیاز به شیمى‏ درمانى وجود دارد تا حجم تومور (توده) کوچک شود.

    بیشتر وقت‏ها بعد از عمل جراحى از شیمى‏ درمانى استفاده مى‏شود تا  علایم سرطان را کم کنند و بقایای میکروسکوپی احتمالی تومور که قابل برداشتن با جراحی نبودند از بین بروند و بیماران بتوانند از کیفیت بهتر زندگى و سلامت بهره مند شوند و در مجموع طول عمر بیمار افزایش یابد.
    داروهایى اصلی که در شیمى ‏درمانى استفاده مى‏شود، داروهایى هستند که پایه آنها پلاتین مى‏باشد؛ یعنى «کربوپلاتین» یا «سیس ‏پلاتین».
    براى بیشتر افراد شیمى‏ درمانى به طور سرپایى هر سه یا چهار هفته انجام مى‏شود که یک سیکل نامیده مى‏شود. یک دوره کامل شیمى ‏درمانى سرطان تخمدان  شامل شش یا تعداد بیشترى سیکل مى‏باشد( شخص اولین سیکل شیمى‏ درمانى را انجام می دهد، سپس سه هفته صبرمی کند و بعد دومین سیکل را انجام می دهد). در طى هر سیکل، پزشک آزمایشاتى را انجام مى‏دهد تا مطمئن شود که معالجه مؤثر بوده است. این آزمایشات شامل معاینات جسمى، آزمایش‏هاى خون و عکس‏بردارى با اشعه Xمى‏باشد.
    شیمى‏ درمانى مى‏تواند باعث عوارض جانبى شود که مهم‏ترین آنها کم‏خونى،ضعف بدنی،دردهاى بدن، خستگى، تهوع و استفراغ،افزایش احتمال عفونت به علت ضعف سیستم ایمنی، تغییر در حس دست‏ها و پاها (درگیری اعصاب محیطی) مى‏باشد.
    اگر علایم عفونت در بیمار دیده شود، باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود. (علایمى نظیر تب و لرز)

    بهترین نتایج وقتى به دست مى‏ آید که معالجه برنامه‏ ریزى شده و توسط یک تیم پزشکى مرکز سرطان انجام شود. این تیم شامل:

    1. – متخصص جراحى سرطان زنان (فلوشیپ اونکولوژی زنان که زنان داراى تومورهای دستگاه تناسلی را جراحی مى ‏کند).
    2. – آسیب‏ شناس سرطان (پزشکى که سلول‏هاى تومور را بررسى مى‏کند تا سرطان و درجه آن را تشخیص دهد).
    3. – فوق تخصص شیمى‏ درمانى (پزشکى که در معالجه سرطان با شیمى‏ درمانى تخصص دارد).
    4. – متخصص پرتودرمانى سرطان (پزشکى که با استفاده از اشعه سرطان را معالجه مى‏کند).
    5. -روانپزشک یا رواندرمانگر
    6. -مشاورین و متخصصان تغذیه.
    7. مراقبت‏هاى مکمل‏: معالجات مکملى وجود دارند که مى‏توانند در طى معالجه سرطان به شخص کمک کنند. اینها عبارتند از استراحت‏ درمانى، گروه‏ درمانى، موسیقى ‏درمانى…. تیم پزشکى معالج باید اطلاعات بیشترى را در این مورد به بیمار بدهند.

    بعضى افراد در طى معالجه یا پس از آن عارضه ‏هاى جانبى نداشته‏ اند، در حالى که بعضى دیگر عوارضى را تجربه کرده‏ اند.


    چند نکته مفید براى مهار کردن عوارض جانبى متداول‏:

    1- خستگى‏

    خستگى یا فرسودگى فوق‏العاده مى‏تواند به وسیله عوامل بسیار به وجود آید. یکى از متداول‏ترین علل خستگى کم‏خونى است. کم‏خونى به معناى آن است که در بدن شخص گلبول‏هاى قرمز به اندازه کافى وجود ندارند. گلبول‏هاى قرمز از آن جهت اهمیت دارند چون هموگلوبین موجود در آنها  اکسیژن را از شش‏هاى شخص به بافت‏ها و سلول‏ها مى‏رسانند. سرطان و درمانهاى مربوط به آن مى‏تواند باعث کم شدن تولید گلبول‏هاى قرمز خون شوند. وقتى این اتفاق مى‏افتد هموگلوبین کمترى براى حمل اکسیژن در سرتاسر بدن وجود دارد. در نتیجه اندام‏ها و بافت‏هاى بدن براى انجام وظایف خود اکسیژن کافى دریافت نمى‏کنند. این عمل باعث احساس خستگى، ضعف و یا مشکل تنفسى مى‏شود.سایر علل ایجاد خستگى مى‏تواند در نتیجه استرس‏هاى روانى،اضطراب،ترس ناشی از بیماری و نتیجه نهایی درمان، تنش بین افراد خانواده و همچنین تغییرات در خواب، خوراک، کار و فعالیت‏هاى روزمره و نگرانی در مورد هزینه های درمان باشد.

    چند نکته مفید براى کنار آمدن با خستگى:

    -موضوع را با پزشک معالج در میان بگذارید چون ممکن است هموگلوبین شما پایین باشد وکم ‏خون باشید.
    – استراحت: هنگام شب بیشتر بخوابید و در طى روز نیز گاهى چرتى بزنید.
    – محدود کردن فعالیت‏ها: از افراد خانواده و دوستان‏تان بخواهید تا در انجام کارهایى نظیر مراقبت از فرزندان، خرید، کارهاى خانه و یا پخت و پز به شما کمک کنند.
    – در باره ویتامین‏ها و قرص‏هاى آهن از پزشک‏تان سؤال کنید. البته قبل از خوردن هر مکمل با پزشک‏تان مشورت کنید.
    – خوب غذا بخورید.سعى کنید چیزى بخورید حتى اگر خسته هستید. گاهى کمى غذا به شخص انرژى زیادى مى‏دهد.

    2- غدا خوردن مناسب‏:

    وقتى شخص دچار سرطان شده است، خوب غدا خوردن بسیار مهم است. اگر نیاز به یک برنامه براى تهیه غذاهاى سالم و آسان دارید با یک متخصص  تغذیه مشورت نمایید.
    سایر نکات مفید عبارتند از:
    – در طى روز غذاى مختصرى در وعده های متعدد بخورید.
    – بعد از غذا به طور نشسته استراحت کنید تا غذایتان راحت‏تر هضم شود.
    – مایعات زیاد بیاشامید. نظیر آب، شیر، آب میوه و سوپ.

    3- ورزش:‏

    ورزش براى به دست آوردن نیروى از دست رفته بسیار مهم است. بدن را شل کنید و مغز را فعال نگه دارید. قبل از شروع به ورزش با پزشک مشورت کنید.
    بعضى از نکات مفید عبارتند از:
    – سعى کنید هفته‏ اى سه یا چهار بار و هر بار 30 دقیقه ورزش کنید.
    – فعالیتى را انتخاب کنید که از آن لذت برده و مناسب با روش زندگى شما باشد. مانند پیاده ‏روى، شنا، دوچرخه‏ سوارى و بدن‏سازى.
    – با یک دوست ورزش کنید.

    –  اگر احساس ضعف زیاد مى‏کنید ورزش را متوقف کرده و هر گاه احساس آمادگى کردید دوباره شروع کنید.

    4- استراحت:‏

    استراحت زیاد و استراحت کم هر دو احساس خستگى به وجود مى‏آورند. خواب طولانى را براى شب بگذارید و در ضمن تا آنجا که ممکن است خواب‏تان را به هم نزنید. مثلاً اگر دارو مى‏خورید، آن را با یک لیوان آب قبل از خوابیدن کنار بسترتان بگذارید. بنابراین شب مجبور نخواهید بود از بستر بیرون آیید.

    5- کنار آمدن با از معالجه‏:

    همین که معالجه به پایان مى‏رسد، زنان اغلب احساس تنهایى مى‏کنند. گروههاى حمایتى بسیارى هستند که به شخص کمک مى‏کنند تا با سرطان و معالجه آن کنار آید. از تیم مراقبت پزشکى خود بخواهید اسامى و شماره تلفن این گروهها را به شما بدهند.

    6- پى‏گیرى مرتب:‏

    بعد از معالجه باید ملاقات‏هاى مرتب و پى‏گیرانه با پزشک‏تان داشته باشید. هدف از این دیدار این است که پزشک بررسى کند آیا سرطان دوباره عود کرده است یا نه. در هر دیدار پزشک هر تغییر یا نشانگان تازه را بررسى مى‏کند. در ضمن از شما معاینه جسمى نیز خواهد شد. (شامل معاینات روده و واژن)، تست‏هاى آزمایشگاهى (شامل 125 – marherCA) و مطالعات تصویرى در صورت لزوم.

    عود بیمارى‏:

    سلول‏هاى سرطانى ممکن است دوباره برگردند (عود کنند). اگر تغییرات مستمر یا پیش‏رونده ‏اى را در بدن خود مشاهده کردید با پزشک‏تان در میان بگذارید. این تغییر ممکن است علامتى باشد براى عود سرطان. اگر سرطان عود کند، احتمالاً نیاز به جراحى، شیمى‏ درمانى بیشترى با توجه به نوع سرطان وجود دارد.

  • اونکولوژی یعنی چه؟

    اونکولوژی یعنی چه؟

    معنی اونکولوژی چیست؟

    اونکولوژی از ریشه یونانی می باشد که متشکل از دو کلمه اونکو به معنای تومور، توده یا حجم و لوژی به معنای مطالعه است .

    اونکولوژی زنان شاخه فوق تخصصی از رشته تخصصی زنان و زایمان می باشد که به تشخیص و درمان سرطان های زنان می پردازد.

    اونکولوژیست:

    1- به تشخیص سرطان کمک و مرحله بیماری را مشخص می‌کند.

    2- بهترین گزینه درمانی را تعیین می‌کند و مزایا و عوارض جانبی آن درمان را با بیمار در میان می‌گذارد.

    3- بر روند درمان سرطان نظارت دارد.

    4- مراقبت‌های بعد از درمان و مراجعات بعدی را مدیریت می‌کند.

    چند نوع متخصص اونکولوژی وجود دارد؟

    برای درمان بیشتر سرطان‌ها از ترکیبی از روش‌های مختلف استفاده می‌شود، بیمار ممکن است در طول دوره درمان خود به چند اونکولوژیست مختلف مراجعه کند.چند نمونه از متخصصان این حوزه شامل:

    1. انکولوژیست پزشکی: انکولوژیست‌های پزشکی با استفاده از شیمی‌درمانی، درمان‌های هورمونی، درمان‌های بیولوژیکی و سایر درمان‌های هدفمند به درمان سرطان می‌پردازند. بیماران مبتلا به سرطان اغلب انکولوژیست پزشکی را پزشک اصلی خود می‌دانند.
    2. رادیواونکو(انکولوژیست پرتو درمانی) : اونکولوژیست‌های پرتو درمانی از پرتوهای فوتون پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به سرطان به این روش درمانی نیاز دارند.
    3. انکولوژیست جراحی(اونکوسرجن): اگر پزشک عمومی یا متخصص داخلی به سرطان مشکوک شود، بیمار را ابتدا به انکولوژیست جراحی ارجاع می‌دهد. انکولوژیست‌های جراحی معمولا بیوپسی انجام می‌دهند و در صورت وجود سلول‌های سرطانی در نمونه برداشته‌شده، احتمالا دوباره باید به انکولوژیست جراحی مراجعه کنید تا تومور و مقداری از بافت اطراف آن را با جراحی بردارد.
    4. انکولوژیست زنان(فلوشیپ اونکولوژی): این متخصصان معمولا در درمان سرطان‌هایی مانند سرطان تخمدان، رحم، دهانه رحم ، واژن و در کل سرطان هایی که اندام های زنانه را درگیر می کنند نقش دارند اما ممکن است سایر بیماری‌های پیچیده زنان مانند آندومتریوز،کیستهای تخمدان، میوم رحم و.. را هم درمان کنند. فلوشیپ انکولوژی زنان فردی است که بعد از گذراندن دوره پزشکی عمومی و دوره تخصص زنان وزایمان برای اخذ مدرک فلوشیپ در رشته انکولوژی زنان آموزش های لازم را کسب می کند
    5. هماتولوژیست- انکولوژیست(هماتواونکو): به پزشکانی که در درمان سرطان‌ها با شیمی درمانی تخصص دارند، هماتولوژیست- انکولوژیست گفته می‌شود. این متخصصان سایر اختلالات خونی از جمله انواع کم‌خونی ها و اختلالات انعقادی را هم درمان می‌کنند.

    ** چه زمانی باید به متخصص اونکولوژی مراجعه کرد؟

    1. سرطان به روش‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر در بررسی های اولیه که برای فرد انجام می شود علائمی از سرطان دیده شود، بیمار برای بررسی بیشتر باید به فوق تخصص انکولوژی مراجعه نماید.
    2. گاهی زنان در خانواده خود سابقه سرطان ارثی دستگاه تناسلی و یا سرطان پستان دارند و به همین علت برای بررسی و غربالگری به اونکولوژیست زنان مراجعه می کنند.ولی در اغلب موارد یک خانم نمی داند سرطان دارد و به صورت تصادفی در آزمایشات و اقدامات تشخیصی مانند سونوگرافی و یا پاپ اسمیر نتایج مشکوکی مشاهده می شود که در این صورت پزشک بیمار را به فلوشیپ انکولوژی زنان ارجاع می دهد.

    فلوشیپ انکولوژیست زنان وضعیت جسمی بیمار،نتایج پاتولوژی و گرافیهای بیمار را بررسی کرده و طبق آن روند پروسه درمان را آغاز می کند و بیمار را از وضعیت جسمانی خود آگاه کرده وبه بیمار می گوید:

    1. سرطان چه قسمت هایی از اندام زنان را درگیر کرده است.
    2. چقدر احتمال پیشرفت بیماری وجود دارد.
    3. از چه راه های درمانی باید استفاده کرد.
    4. و در نهایت چه مقدار زمان جهت بهبودی لازم است.

    ** درمان سرطان زنان از چه راه هایی انجام می شود ؟

    در طی درمان از روش های ترکیبی مانند ، دارو ، جراحی ، شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می شود. این که کدامیک از راه های درمان برای بیمار انتخاب شود و به چه میزان موثر باشید،بسته به شرایط بدنی  و مرحله بیماری و نوع سرطان دارد.

    ** نکات اولین ملاقات با فلوشیپ انکولوژی زنان:

    • متخصص انکولوژی درباره علائم بیمار سوال می‌پرسد.
    • سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی‌ او را بررسی می‌کند.
    • برای پیدا کردن سایر علایم ،معاینه بدنی کامل انجام می‌دهد.

    این ویزیت اولیه طولانی صرف جمع آوری اطلاعات کامل از بیمار می شود.گاهی معاینه توسط چند پزشک در زمینه تخصص های متفاوت انجام می شود که این موضوع برای بیمار بسیار مفید است ،چرا که بدین صورت بیماری از تمام جهات بررسی می شود.

    هنگامی که فرد متوجه تغییرات پیش سرطانی یا سرطان در بدن خود می شود ،احساس اضطراب ،عصبانیت ،پرخاشگری ،پوچی و احساسات مشابه به وی دست می دهد که امری عادی است. اما بهتر آن است که با موضوع رو به رو شود و با حفظ احساسات خود در راه درمان قدم بردارد. پذیرفتن بیماری اولین گام برای درمان است.

    اونکولوژیست زنان روند نسبی درمان را در ویزیت اولیه به بیمار می گوید و بدین ترتیب بیمار برای درمان آماده می شود.

    ** انکولوژیست‌ها چه آزمایش‌هایی انجام می‌دهند؟

    انکولوژیست زنان یک یا چند تست تشخیصی مانند

    • بررسی آزمایش خون وادرار
    • تومورمارکرها
    • سونوگرافی
    • ام‌آرآی (MRI) 
    • سی‌تی اسکن 
    • PET اسکن ،
    • آندوسکوپی _کولونوسکوپی و سایر اقدامات پاراکلینیک را درخواست می‌کند.
    • همچنین در راستای سایر اقدامات تشخیصی ،ضروری است از بافت‌های مشکوک به سرطان نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام شود.

    ** آیا مراجعه به فلوشیپ انکولوژی زنان همیشه جهت درمان سرطان است ؟

    سرطان می تواند در مراحل  ابتدایی یا پیشرفته تشخیص داده شود.متاسفانه بسیاری از خانم ها هنگامی به فلوشیپ اونکولوژی زنان مراجعه می کنند که سرطان آنها در مرحله پیشرفته می باشد.

    اگر جامعه زنان این باور را بپذیرند که با مراجعه جهت غربالگری براساس دستورالعملهای کشوری  و جهانی  به صورت مرتب می توانند از بیماریهایی که دارای روش غربالگری هستند به اندازه زیادی جلوگیری کنند و در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان زنان بسیار کاهش پیدا می کند.

    ذکر این نکته ضروری است که ارجاع به اونکولوژیست همیشه به معنی ابتلا به سرطان نیست. بسیاری از بیماری‌ها علائمی ایجاد می‌کنند که شبیه سرطان هستند. مراجعه به انکولوژیست این فرصت را در اختیار بیمار قرار می‌دهد که درباره علائم خود با یک فوق تخصص صحبت کند و از عدم ابتلا به کانسر مطمئن شود و اطمینان خاطر پیدا کند.

    ** شایع ترین سرطان های زنان و زایمان از نظر انکولوژیست زنان کدام اند؟

    سرطان هایی که به دستگاه تناسلی و تولید مثل زنانه مربوط است در حیطه فعالیت اونکولوژیست زنان می باشد.

    به طور کلی این کانسرها موارد زیر را شامل می شود :

    • سرطان رحم(شامل سرطان آندومتر و انواع سارکوم رحمی)
    • سرطان تخمدان
    • سرطان سرویکس (دهانه رحم)
    • سرطان واژن
    • سرطان ولو

    ** آیا فلوشیپ انکولوژی زنان می تواند با حفظ باروری سرطان را درمان کند؟

    هنگامی که خانمی دچار بیماری هایی نظیر سرطان رحم، سرویکس ، تخمدان ، واژن و ولو و دیگر موارد مربوط به دستگاه تولید مثل می شود ،ممکن است قدرت باروری خود را در طی درمان از دست بدهد. اگر بیمار به موقع و قبل از تهاجمی شدن سرطان و در مراحل اولیه مراجعه کند،ممکن است امکان حفظ باروری وجود داشته باشد.

    برای تشخیص به موقع و اولیه انواع سرطان و همچنین امکان حفظ قدرت باروری پیشنهاد می دهیم خانم ها براساس سن خود جهت غربالگری در هر دوره سنی مراجعه کنند که این غربالگریها شامل :

    1* پاپ اسمیر: پاپ اسمیر بهترین روش جهت تشخیص وجود سرطان های زنانه است. درصورتی که تست پاپ اسمیر مشکوک باشد ، پزشک آزمایش های دیگری از بیمار درخواست می کند.

    خانمها باید یکسال بعد از شروع رابطه جنسی :

    • بین 20 تا 30 سالگی ، هر دو تا سه سال جهت انجام پاپ اسمیر مراجعه نمایند
    • از  30 تا 65 سالگی باید این آزمایش را هر سه سال یکبار تکرار کرد.
    • بعد از 65 سالگی براساس نتایج پاپ اسمیر قبلی بیمار جهت ادامه غربالگری تصمیم گرفته می شود

    2* تست   +  HPVپاپ اسمیر:

    • در زنان کمتر از 30 سال تست  HPV ارزش ندارد و نباید انجام شود.
    • بعد از 30 تا 65 سالگی در صورت اقدام به غربالگری براساس تست + HPV  پاپ اسمیر فواصل غربالگری هر 5 سال می باشد.
    • بعد از 65 سالگی براساس نتایج تستهای قبلی بیمار جهت ادامه غربالگری تصمیم گرفته می شود.

    3* ماموگرافی :

    • در افرادیکه در خانواده سابقه سرطان پستان ندارند،غربالگری بیماریهای پستان از سن 40 سالگی شروع می شود
    • در افرادیکه در خانواده سابقه سرطان پستان دارند،شروع غربالگری 5 سال زودتر از سن جوانترین فرد مبتلا در خانواده می باشد.

    کلام پایانی :

    افراد مبتلا به سرطان و کسانی که نگران ابتلای خود به سرطان هستند، معمولا سوالات زیادی درباره این بیماری دارند. پاسخ به این سوالات آسان نیست. با این حال، انکولوژیست می‌تواند نگرانی‌های بیماران خود را درک کند و به سوالات آن‌ها پاسخ دهد. اگر به انکولوژیست ارجاع داده شدید، باید:

    • انتظار آزمایش‌های بیشتری را داشته باشید.
    • همچنین باید بدانید که بسته به نوع سرطان خود، احتمالا لازم است به چند دکتر انکولوژی مختلف با تخصص‌های متفاوت مراجعه کنید.
    • و بعد از تشخیص و درمان،برحسب شرایط نیاز به پیگیری و مراجعه مکرر به پزشک دارند.
  • مراقبت هاي پزشكي زنان

    مراقبت هاي پزشكي زنان

    مراقبت‌های اولیه،ارائه خدمات بهداشتی منسجم و قابل دستیابی است که توسط پزشکان ارائه می‌شود. این کار با هدف تشخیص و پیشگیری از تولد تا مرگ برای افراد ضروری است که در نهایت سبب رضایت‌مندی از زندگی می‌شود. این مراقبت‌ها در هر سنی با توجه به شرایط فرد تقسیم بندی می‌شود و اولویت‌ها به آنها اعلام می‌شود. تقسیم بندی اين خدمات بر اساس سن صورت می‌گیرد.

    خدمات در سنین ۱۳ تا ۱۸ سال، ۱۹ تا ۳۹ سال، ۴۰ تا ۶۵ سال و بالاتر از ۶۵ سال تقسیم‌بندی می‌شوند.

    موضوع بسیار مهم شرح حال مراجع است که بدانیم دلیل مراجعه فرد به پزشک چیست؟

    در مراقبت‌های اولیه برای خانم ها علاوه بر سوالات کلی و معمولی، سوالاتی در مورد روابط جنسی ،روش جلوگیری از بارداری ، مصرف یا عدم مصرف دخانیات و الکل پرسیده می شود.

    در سنین ۱۳ تا ۱۸ سال اگر دختر خانم ازدواج کرده باشد، پس از معاینات کلی از نظر قد، وزن، فشارخون، بیماری‌های زمینه‌ای، معاینه لگن و… به او پیشنهاد می‌کنیم تست پاپ‌اسمیر را از یک سال بعد از آغاز فعالیت جنسی به طور دوره‌ای انجام دهد.

    در صورتی که فردی جزو گروه پرخطر باشد یعنی سابقه بیماری خاص یا رابطه جنسی پرخطر داشته باشد علاوه‌ بر اقدامات ذکر شده از نظر بیماری‌های آمیزشی و عفونی بررسی می‌شوند که اگر بیماری خاصی داشت تحت درمان قرار گیرد.

    یکی از عوامل مهم در ابتلا به سرطان دهانه رحم، ابتلا به عفونت HPV یا زگیل تناسلی است که در سنین نوجوانی یا جوانی این عفونت شیوع بیشتری دارد. زگیل‌های تناسلی انواع مختلفی دارند که چند نوع آنها پرخطر هستند و شایع‌ترین آنها نوع ۱۶ و ۱۸ است که فرد را مستعد سرطان‌ دهانه رحم می‌کنند. خوشبختانه با انجام تست پاپ اسمیر می‌توان به سرعت متوجه شد که آیا دهانه رحم تغییرات پیش سرطانی دارد یا نه؟

    یک راه برای جلوگیری از ابتلا به عفونت HPV، واکسن HPV است که از ابتلای فرد به چند نوع خطرساز زگیل تناسلی که منجر به سرطان دهانه رحم می‌شود جلوگیری می‌کند.

    در کشورهای پیشرفته این واکسن در سن ۹ تا  ۱۱  سالگی  به دختران و در سن ۱۱تا ۱۳ به پسران تزریق می‌شود. بهترین سن تزریق این واکسن قبل از بلوغ است اما تا سن ۴۶ سالگی افراد می توانند این واکسن را تزریق کنند. تزریق واکسن حتی اگر فرد مبتلا به HPV هم شده باشد می‌تواند تا حد زیادی سبب جلوگیری از بروز سرطان دهانه رحم  و پسرفت ضایعات شود.

    سنین ۱۹ تا ۳۹ سال سن باروری افراد است. در این سن علاوه بر این که می‌بایست سوالات پیش‌تر گفته شده را پرسید، باید در رابطه با عادت ماهانه فرد و اقداماتی که برای باروری انجام داده‌ است نیز سوالاتی بپرسیم. در این گروه هم انجام پاپ‌اسمیر باید هر سال انجام شود.در سنین باروری خانم‌ها باید از نظر واکسیناسیون بیماری سرخجه و هپاتیت مورد بررسی قرار گیرند.

    با توجه به اینکه سن شیوع سرطان‌ پستان کاهش یافته است، باید به همه خانم‌ها از سنین ۱۹ سال به بالا آموزش داده شود که چگونه ماهیانه خود را معاینه کنند و اگر سابقه‌ ابتلا به این بیماری در میان اقوام درجه یک خود دارند لازم است اقدامات تشخیصی مانند ماموگرافی را در سنین پایین تر انجام بدهند.

    در مورد ابتلا به سرطان پستان این سوال برای افراد پیش می‌آید که از چه سنی نگران بروز این بیماری باشند؟ پاسخ این است که حداقل ۵ سال زودتر از سن فرد مبتلابه بیماری در خانواده ، غربالگری شروع شود. یعنی اگر اولین فرد خانواده در سن ۳۰ سالگی به سرطان پستان مبتلا شده باشد به سایر افراد خانواده تاکید كرد تا ماموگرافی و سونوگرافی را ۵ سال قبل از رسیدن به این سن انجام دهند که بسیار کمک کننده است.

    در این سنین از سوی دیگر فرد از نظر بیماری‌های آمیزشی، هورمون‌ها بویژه هورمون تیروئید و هورمن‌های جنسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

    نکته مهم دیگر داشتن تغذیه سالم، عدم مصرف الکل و دخانیات، عدم مصرف غذاهای چرب و … است که از سنین ۳۹ سال به بالا به همه افراد به شکل جدی توصیه مي شود.

    با توجه به افزایش سن،در بانوان مسائل دیگری هم باید مورد توجه قرار گیرد.با افزایش سن بعد از۴۰ سالگی  احتمال ابتلای فرد به افزایش چربی خون وجود دارد لذا به خانم‌ها تاکید می‌گردد بعد از ۴۵ سالگی هر ۵ سال یکبار چربی خون خود را بررسی کنند و  اگر سابقه‌ بیماری‌های خانوادگی در این زمینه دارند این بررسی باید سالیانه انجام شود. همچنین هر سه سال یکبار باید قندخون و هورمون تیروئید هم بررسی شود. یکسری از سرطان‌های دستگاه گوارش هم قابل پیشگیری هستند و تست غربالگری دارند.بعد از ۴۰ سال توصيه مي گردد سالانه نمونه مدفوع از نظر خون مخفی بررسی گردد و  بعد از ۵۰ سالگی هر ۱۰ سال یکبار کولونوسکوپی انجام شود. در این سن همچنان انجام منظم پاپ‌اسمیر و ماموگرافی ضروری است

    اقدام مهم دیگر بررسی تراکم استخوان است. زمانی که خانم‌ها به سن یائسگی می‌رسند به دلیل کاهش هورمون استروژن احتمال اینکه دچار پوکی استخوان شوند بیشتر می‌شود پس انجام آزمایش تراکم استخوان در این سنین ضروری است.

    به دلیل تغییراتی که در وضعیت سلامت افراد ایجاد می‌شود می‌بایست از نظر تغذیه و فعالیت فیزیکی و مشکلات ناشی از بی‌اختیاری ادرار و مدفوع هم مورد بررسی قرار گیرند چون بسیاری از بیماری‌های مخفی با معاینات اولیه مشخص می‌شود. توصیه می‌کنیم در این سنین هم پاپ اسمیر هر  سه سال یکبار و ماموگرافی سالیانه انجام شود.

     در سنین بالا تزریق واکسن آنفلوآنزا مهم است  بخصوص در افراد که دچار بیماری زمینه‌ای هستند.

     

  • جلوگیری از سرطان

    جلوگیری از سرطان

    زندگی سالم در پیشگیری از سرطان موثر است.ورزش و  تغذیه از اصول زندگی سالم هستند.

    شعار همیشگی علم پزشکی «پیشگیری بهتر از درمان» است.براساس این شعار،با افزابش دانش بشری و پیشرفت علم و شناخت علل ایجاد کننده کانسرها وسیر پیشرفت بالینی ابن ضایعات،روشهای غربالگری برای بعضی سرطانها شناخته شده است.

    توصیه می شود همه‌ی افراد در سنین مختلف با توجه به عوامل خطر،براساس دستورالعملهای جهانی و کشوری موجود، آزمایش‌های لازم برای غربالگری سرطان‌های مختلف  را در سنین  موردنظر و تعریف شده انجام دهند.

    معمولا افراددر معرض خطر، برای مثال کسانی که خودشان یا عضوی از خانواده‌شان به سرطان مبتلا شده‌اند،باید از سن کمتری  غربالگری سرطان را آغاز کنند.

    غربالگری با تشخیص زودهنگام سرطان مزایای زیادی ایجاد می‌کند، از جمله؛

    • شناسایی بیماری در مراحل بسیار اولیه
    • افزایش شانس درمان سرطان
    • کاهش هزینه درمان سرطان
    • افزایش طول عمر مبتلایان به سرطان

    البته غربالگری معایبی از جمله تشخیص اشتباه سرطان دارد(که در علم پزشکی به آن مثبت کاذب می گویند) و در تحقیقات پزشکی به آن پرداخته می‌شود؛ اما توصیه به غربالگری با علم به این موارد انجام شده و سازمان‌های بهداشتی در دنیا  مانند موسسه جهانی تحقیات سرطان ، به طور مستمر بر پایه یافته‌های پژوهشی جدید راهنمایی‌های خود را اصلاح می‌کنند.

    برای غربالگری، تشخیص و درمان سرطان باید به  فلوشیپ یا فوق تخصص اونکولوژی مراجعه کنید.

    در سایت دکتر مریم معتمدی نسب می‌توانید به‌صورت آنلاین مشاوره بگیرید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

    انواع سرطان:

    بر اساس تحقیقات علمی سرطان‌های رایج در میان زنان شامل سرطان ریه، سرطان پستان ،‌ سرطان تخمدان، سرطان روده بزرگ، سرطان رحم، سرطان خون، سرطان لنفوم غیرهوچکین،  سرطان کبد و .. هستند.

    روش‌های غربالگری و سن آغاز غربالگری در هر سرطان متفاوت است. در ادامه روش‌های غربالگری برای سرطان‌هایی که غربالگری در بهبود آن‌ها تاثیر بسزایی دارند را بررسی خواهیم کرد.

    غربالگری و پیشگیری سرطان:

    درمان سرطان چندان ساده نیست اما پیشگیری از آن می‌تواند فوق‌العاده مفید واقع شود. از آنجایی که سرطان ناشی از تغییر سلول است و تغییرات سلولی می‌توانند الگوهای متفاوتی داشته‌باشند و قابل تشخیص باشند، انجام برخی از تست‌ها و آزمایش‌های غربالگری می‌تواند به سلامت شما کمک کند و در پیشگیری از سرطان موثر باشدو با این تستها تغییرات سلولی در مراحل اولیه شناخته می شوند و با کمترین میزان مداخلات درمانی و هزینه درمان می شوند.

    غربالگری‌ها با روش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، تست پاپ اسمیر، ماموگرافی و .. انجام می‌شوند.

    بانوان برای آگاهی از روشهای غربالگری موجود و انجام غربالگری، تشخیص و درمان سرطانهای زنان باید به فلوشیپ اونکولوژی زنان مراجعه کنید.

    در زیر به توضیح چند تست غربالگری در زنان می پردازیم

    1.  غربالگری سرطان دهانه رحم:

    به نقل از مجلات معتبر در زمینه سرطانهای زنان، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد غربالگری سرطان سرویکس در دهه های اخیر،منجر به کاهش قابل توجه مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه‌ی رحم شده است. غربالگری سرطان رحم به وسیله‌ی پاپ اسمیر (Pap smear) و آزمایش HPV میسر می‌شود. آغاز غربالگری سرطان رحم برای خانم‌ها از سن ۲۱ سالگی است و باید هر ۳ سال تکرار شود در مورد زنان در معرض خطر متوسط از سن ۳۰ سالگی  توصیه می‌شود همزمان آزمایش پاپ اسمیر و آزمایش HPV  و یا تست HPV به تنهایی هر پنج سال تکرار شود یا پاپ اسمیر به تنهایی هر ۳سال یک‌ بار تکرار گردد.

    • غربالگری باید حداقل تا ۶۵ سالگی ادامه یابد و در این سن،براساس شرایط بیمار با مشاوره با انکولوژیست زنان تصمیم به ادامه غربالگری یا قطع آن گرفته شود.
    • زنان علامت دار بدون توجه به نتایج غربالگری‌های قبلی باید تست غربالگری (پاپ اسمیر یا تست HPV ) را انجام دهند.
    • زنان که دارای نقص ایمنی هستند مثل افراد مبتلا به روماتیسم یا مصرف کنندگان داروهای کورتون و یا داروهای سرکوب ایمنی …،نیازمند انجام تستهای غربالگری با فواصل زمانی کمتر می باشند
    • رنان با نتایج تست پاپ اسمیر غیر طبیعی یا تست HPV پرخطر نیازمند تستهای تشخیصی بیشتر  با فواصل کمتر هستند
    1.  غربالگری سرطان سینه

    استراتژی‌های غربالگری بر اساس برآورد میزان خطر سرطان پستان متفاوت است. در مورد زنان زیر ۴۰سال غربالگری لازم نیست زیرا شیوع سرطان پستان در این سن پایین است. در زنان با سن بالاتر از ۴۰ سال غربالگری مطرح می‌شود. غربالگری خانم‌های با ریسک متوسط به وسیله‌ی ماموگرافی با فاصله زمانی هر دو سال یک بار انجام می‌شود. در صورت غیرطبیعی بودن نتیجه‌ی ماموگرافی، از سونوگرافی و MRI برای ارزیابی بیش‌تر ​​استفاده می‌کنیم اما نمی‌توان از آن‌ها برای غربالگری سرطان سینه استفاده کرد. اگرچه معاینه توسط خود فرد نیز در غربالگری سودمند است اما کاملا قابل اعتماد نمی‌باشد.

    غربالگری برای آن دسته از بیمارانی که با احتمال بالای ابتلا به سرطان پستان روبرو هستند مانند:

    • خانم‌هایی که سابقه‌ی شخصی ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان داخل صفاقی یا سرطان لوله‌ی فالوپ دارند 
    • خانم های که دارای جهش‌های ژنتیکی خاص (مانند BRCA۱ یا BRCA۲) هستند
    • خانم های دارای سابقه‌ رادیوتراپی قبلی به سینه بین سنین ۱۰ تا ۳۰ سالگی
    • افراد دارای سابقه‌ی ابتلا به سرطان سینه در بستگان درجه یک

    باید براساس دستورالعملها در سنین پایین تر اقدام به انجام ماموگرافی کرد.

     

    برای تشخیص و غربالگری سرطان پستان  آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:

    • ماموگرافی
    • سونوگرافی پستان و زیر بغل
    • آزمایش خون و تستهای ژنتیک
    • سی تی اسکن
    • رادیوگرافی